Zonnestraal Hilversum

Zonnestraal was vroeger een sanatorium voor diamantslijpers die tuberculose opgelopen hadden. Het complex van meerdere gebouwen is ontworpen door architect Jan Duiker in samenwerking met Bernard Bijvoet en Jan Gerko Wiebenga. Zij ontwierpen dit gebouw volgens de nieuwste ideeën van de architectuur van die tijd. De bouw werd gestart in 1925 en de opening was in 1928. Licht en lucht stonden centraal bij het ontwerp. Momenteel zijn verschillende bedrijven gevestigd in het monumentale pand. Toen het gebouw werd ontworpen, dacht men dat tuberculose binnen dertig jaar uitgeroeid zou zijn. Zonnestraal werd daarom ontworpen voor een relatief geringe levensduur. Omdat later werd ingezien dat de gebouwen waarde hebben als monument, is vanaf de jaren negentig een omvangrijk restauratieprogramma in gang gezet. Op het landgoed worden weer diverse vormen van zorg aangeboden. Het hoofdgebouw is sinds mei 2004 in de oude glorie hersteld, onlangs is het gerestaureerde Dresselhuyspaviljoen met een duurzame WKO installatie opgeleverd. Het was een uitdaging om het het gebouw, dat grotendeels bestaat uit beton en metalen kozijnen met -veel- enkel glas (dubbel glas is geen optie bij een monumentaal pand), optimaal te kunnen verwarmen en koelen. Om tot het beste product te kunnen komen, werd met opdrachtgever Óbidos Vastgoed, adviseur Hans van Dam en Guido van Els van H2O Installatietechniek naar Jaga België afgereisd. Door in de klimaatkamer van het Jaga Experience Lab (JEL) de situatie van het Dresselhuyspaviljoen te simuleren, kon de juiste keuze gemaakt worden: een combinatie van vloerverwarming en plafond inbouwunits. Het JEL beschikt over klimaatkamers waar de temperatuur tussen de -20°C en +40°C ingesteld kan worden, een uitkomst voor een project als dit, waar geen standaard rekenmodules op losgelaten kunnen worden. Als meest geschikte verwarming kwam de Clima Beam uit de test, omdat deze kan koelen zonder condens en daarnaast het minste geluid maakt, iets dat is in de kleine ruimtes met galm van belang is. De unit heeft veel verwarmingsvermogen op lage temperatuur en veel koelvermogen op hoge temperatuur, boven het condens punt. De lichtgewicht bouwkundige constructie was niet geschikt om de Clima Canal in de dunne vloer in te bouwen. Ophogen van de vloer kon ook niet, want dan zouden de deuren niet meer opengaan, van de stalen deuren kon en mocht ook niets afgehaald worden. Er was wel een mogelijkheid om vloerverwarming in de vloer te frezen, zo is de combinatie van vloerverwarming met een plafond inbouw ontstaan. De Clima Beam is aan het plafond bevestigd, verstopt achter een plafond-eiland bekleed met vilt en voorzien van lichtarmaturen. Ventilatoren blazen warme of koude lucht aan de gevelzijde naar beneden. Het systeem bestaat uit een lucht-warmtepomp voor de koeling en de verwarming. Omdat binnen in het gebouw geen ruimte was voor de installatie, is deze buiten geplaatst. De basiswarmte wordt geleverd door de vloerverwarming, de temperatuur kan door de gebruikers bijgestuurd worden door de Clima Beam, via een ruimtethermostaat die in elke ruimte aanwezig is. Een voordeel is dat de Clima Beam erg stil is ten opzichte van andere producten in de markt, een laag geluidsniveau is van belang in kleine ruimtes met veel galm.